Sepsis

Sepsis

Sepsis (of bloedvergiftiging) is een ontstekingsreactie van het lichaam op een infectie die slecht evolueert. Sepsis is ernstig en mogelijk levensbedreigend. Een intensieve behandeling in het ziekenhuis is noodzakelijk.

Wat merk je als je sepsis hebt?

Sepsis is een medische noodsituatie die we snel moeten behandelen. Vermoed je dat jij of iemand anders sepsis heeft? Dan is het belangrijk om meteen actie te ondernemen.

Meest voorkomende symptomen:

° algemeen onwel voelen, vermoeidheid, zwakheid
° grieperig gevoel ° koorts (>38°C) of juist heel lage temperatuur (<36°C)
° koude rillingen
° verwardheid of veranderde mentale staat
° algemene of lokale pijn
° misselijkheid of braken
° snelle hartslag
° kortademig, snelle ademhaling
° lage bloeddruk
° bleke of kleurloze huid
° heel de dag niet urineren

Alarmsignalen:

° rood-paarse stipjes of vlekjes (puntbloedingen of petechiën) op je huid die je niet kan wegdrukken
° blauwe of paarse vlekken aanhoudende koorts

Hoe stellen we sepsis vast?

Wat kan je zelf doen bij een vermoeden van sepsis?

° Herken de signalen. Let op de symptomen. Zoek direct medische hulp. Neem onmiddellijk contact op met een huisarts of bel de spoedlijn (112 in noodsituaties). Vermeld dat je sepsis vermoedt, zodat ze snel kunnen handelen.
° Geef informatie. Vertel de zorgverlener over recente infecties, wonden of ingrepen. Dit kan helpen om snel een verband te leggen tussen symptomen en een mogelijke oorzaak.
° Volg je gevoel. Denk je dat er iets ernstig mis is? Aarzel dan niet om hulp te zoeken, zelfs als de symptomen nog niet duidelijk zijn. Bij sepsis geldt: hoe sneller de behandeling begint, hoe groter de kans op herstel.

Wat kan jouw huisarts doen bij een vermoeden van sepsis?

Een huisarts speelt een belangrijke rol in het vroegtijdig herkennen en doorverwijzen van een patiënt met mogelijke sepsis. Sepsis is een medische noodsituatie, en tijdig handelen kan levens redden.

° Herkennen van symptomen. De huisarts let op signalen zoals hoge of lage lichaamstemperatuur, snelle ademhaling, lage bloeddruk, verwardheid of een snelle hartslag. Ook kijkt hij naar de onderliggende oorzaak, zoals een longontsteking, blaasontsteking of een huidinfectie.
° Urgentie inschatten. Bij een vermoeden van sepsis beoordeelt de huisarts de ernst van de situatie. Is jouw toestand kritiek? Dan kan de huisarts direct een ambulance inschakelen.
° Start van de behandeling. In sommige gevallen kan de huisarts alvast antibiotica voorschrijven, maar meestal verwijst hij je door naar het ziekenhuis. Dit omdat intensievere zorg nodig is, zoals infuusbehandeling of ondersteuning van organen.
° Voorlichting en monitoring. Bij minder ernstige infecties adviseert de huisarts waar je op moeten letten, zoals symptomen die kunnen wijzen op sepsis. Bij twijfel raadt de huisarts aan om meteen contact op te nemen.

De huisarts is vaak het eerste aanspreekpunt en heeft een belangrijke taak in het tijdig doorverwijzen naar gespecialiseerde zorg om ernstige gevolgen van sepsis te voorkomen.

Hoe stellen we sepsis vast?

We stellen de diagnose van sepsis door zorgvuldig naar de symptomen, de medische voorgeschiedenis en de resultaten van verschillende onderzoeken te kijken. Het is een combinatie van klinische beoordeling en medische tests.

° Symptomen en signalen. De arts let op tekenen zoals:

• Hoge of lage lichaamstemperatuur Snelle hartslag of ademhaling
• Lage bloeddruk
• Verwardheid of slaperigheid
• Mogelijke tekenen van orgaanproblemen, zoals minder urineproductie of een blauwe huid

° Bloedonderzoek:

• Infectie markers zoals een verhoogd aantal witte bloedcellen of CRP (een eiwit dat wijst op ontsteking).
• Lactaatniveau: verhoogde lactaatwaarden in het bloed kunnen wijzen op slechte doorbloeding van de organen.
• Bloedkweken: hiermee probeert men de bacteriën die de infectie veroorzaken te identificeren.

° Andere onderzoeken: afhankelijk van de vermoedelijke infectiebron kan aanvullend onderzoek nodig zijn, zoals:

• Een urineonderzoek bij een blaasontsteking
• Longfoto’s bij een longontsteking
• CT-scans of echo’s om infectiehaarden op te sporen
   

Scoringssystemen: artsen gebruiken soms hulpmiddelen zoals de qSOFA-score (quick Sequential Organ Failure Assessment) om snel te beoordelen of er sprake kan zijn van sepsis.

De diagnose stellen we meestal in het ziekenhuis omdat sepsis uitgebreid onderzoek en intensieve monitoring vereist. Vroege herkenning is cruciaal om de juiste behandeling snel te starten.

Hoe behandelen we sepsis?

Stellen we sepsis vast? Dan krijg je meestal meteen antibiotica via een infuus om de infectie aan te pakken. Daarnaast kan extra vocht via een infuus nodig zijn om de bloeddruk te verhogen en de doorbloeding van de organen te verbeteren. In ernstige gevallen kan ondersteuning van vitale functies, zoals beademing of medicatie voor het hart, nodig zijn op de afdeling intensieve zorg.

De behandeling van sepsis is erop gericht om de infectie te bestrijden, orgaanschade te voorkomen en het lichaam te ondersteunen bij herstel.

° Antibiotica: omdat bacteriën vaak sepsis veroorzaken, krijg je meestal snel krachtige antibiotica via een infuus. Deze medicijnen helpen de infectie onder controle te brengen.
° Vochtherstel: door sepsis kan de bloeddruk dalen, waardoor organen minder zuurstof krijgen. Daarom krijg extra vocht via een infuus om de bloeddruk te stabiliseren en de doorbloeding te verbeteren. ​
° Ondersteuning van organen: Werken organen, zoals de longen, het hart of de nieren, niet goed meer? Dan kan extra ondersteuning nodig zijn. Dit kan bijvoorbeeld met een beademingsapparaat of dialyse om de nieren tijdelijk te helpen. ° Controle en monitoring: Patiënten met sepsis monitoren we vaak intensief, meestal op intensieve zorg, om snel in te grijpen als er complicaties optreden.

Snel handelen is essentieel bij sepsis, omdat de aandoening levensbedreigend kan zijn. Dankzij een combinatie van medicijnen, ondersteuning en zorg op maat kunnen veel patiënten herstellen.

Nuttige info

Op de webpagina van Sepsibel  vind je meer info terug. Sepsibel is een vzw opgericht door sepsis overlevers die het bewustzijn rond sepsis willen verhogen en mensen met sepsis of naasten samenbrengen.